Kurudi kwa Shah wa Iran: Funzo kwa Afrika kuhusu Ukoloni na Uhuru
Mapinduzi ya Iran na harakati za kurudi kwa Shah zinatoa mafunzo muhimu kwa Afrika kuhusu uhuru na kujitawala. Makala hii inachambua historia ya utawala wa kifalme Iran na athari zake kwa mapambano ya uhuru barani Afrika.
Picha ya Shah wa mwisho wa Iran, Mohammad Reza Pahlavi
Historia ya Utawala wa Kifalme Iran
Mohammad Reza Pahlavi, Shah wa mwisho wa Iran, aliondolewa madarakani wakati wa mapinduzi ya 1979 yaliyokomesha miaka zaidi ya 2000 ya utawala wa kifalme. Alipoingia madarakani mwaka 1941, alianzisha 'Mapinduzi Meupe' - mageuzi ya kilimo, haki za wanawake, na viwanda - lakini alikumbwa na upinzani mkubwa, hasa kutoka kwa viongozi wa dini, kutokana na utawala wake wa kidikteta na ukatili wa polisi wa siri SAVAK.
Mtazamo wa Kiafrika kuhusu Mapambano ya Iran
Harakati za Iran zinatukumbusha mapambano ya Afrika dhidi ya ukoloni. Leo, mwanawe Reza Pahlavi, akiwa uhamishoni, anataka kurudisha utawala wa kifalme. Anadai kuwa serikali ya Kiislamu iko karibu kuanguka. Hata hivyo, uhusiano wake na Israel na Marekani unazua maswali kuhusu uhuru wa kweli wa Iran.
Masuala ya Uhuru na Kujitawala
Wanaomuunga mkono wanaona tumaini la demokrasia na kuondoka kwa utawala wa kidini. Wapinzani wanaona kurudi kwake kungeweza kuimarisha zaidi utawala wa sasa. Kama Afrika ilivyojifunza, mabadiliko lazima yatoke kwa wananchi wenyewe.
Mafunzo kwa Bara la Afrika
Historia ya Iran, hasa kuhusu muingiliano wa mataifa ya nje - kama vile mapinduzi ya 1953 yaliyofadhiliwa na CIA na Uingereza - inatoa funzo muhimu kwa Afrika kuhusu umuhimu wa kujitegemea. Ni mfano hai wa jinsi nguvu za nje zinavyoweza kuharibu maendeleo ya nchi.
Mustakabali wa Iran na Funzo kwa Afrika
Ingawa serikali ya sasa ya Iran inakabiliwa na changamoto nyingi, kurudi kwa utawala wa kifalme kunaonekana kuwa ndoto tu. Kama Afrika ilivyochagua njia yake ya maendeleo, Iran pia itahitaji kupata suluhisho lake la ndani, bila kutegemea mifumo ya zamani au nguvu za nje.